Fornleifaskráning - skráning og vinnsla

Breytt Thu, 18 Sep kl 2:21 PM

Rannsóknir/Greiningar-einingin heldur utan um fornleifaskráningar, fornleifauppgrefti og almennar greiningar á safnkosti.

Hvar finn ég Fornleifaskráningu?

Valmynd: Umsýsla → Rannsóknir/Greiningar.
Ef flipinn sést ekki: opnaðu „hamborgara“-valmynd (☰) og virkjaðu flipann umsýsla.

Skrá eða breyta skráningu

Búa til: Smelltu á plúsinn Búa til og veldu Fornleifarannsókn (gildir fyrir bæði skráningar og rannsóknir).
Grunnreitir:
- Tegund skráningar: Fornleifaskráning.
- Tímabil: frá–til og Tegund rannsóknar
- Staður / Jörð: veldu úr Staðaskrá
- Johnsen nr.: sérnúmer minja (t.d. 231–89) til notkunar í leit og birtingu.
- Hnit: hægt er að setja inn hnit- punk eða fláka. Landshnitakerfi er valið í Tegund. Í Hnitakerfi er valið ISN93/ISN2016 og svo hnitin sjálf X Y (t.d. 402279 380311) í reitinn Önnur hnit. Kerfið umbreytir og sýnir samsvarandi WGS84 (breidd/lengd) í kortasýn til staðfestingar í reitinum Hnit. Ef nákvæm hnit eru ekki til staðar er hægt að smella á reitinn Hnit til þess að setja punkt inn á kort - þá þarf að þysja inn með músinni eða + -. Þegar réttur staður er fundinn er hægrismellt með músinni til að setja inn punkt. Fyrir fláka er valið polygon, nokkrir punktar gerðir með músinni og svo tvísmellt til að loka.
- Rannsóknarefni: tegund minja og minjaflokkur (hjálpar í leit og birtist á ytri vef).
- Skrásetjari (ábyrgð á skráningu) og Skráð af (innsláttaraðili).
- Vernd / Hættumat: verndarflokk/slit (t.d. hverfisvernd) og hættustig (engin/hætta/mikil hætta) + hættuorsök.
- Mæligildi (ef við á): lengd/breidd (m), veggjaþykkt (frá/til) o.fl.
- Athugasemdir: aðferðir, verkþættir, ástand, vernd og sýnileiki.
- Myndir & lýsigögn: myndatexti, ljósmyndari, höfundarréttur og myndnúmer.
Tengd aðföng/gripir: Bættu fornleifum við í Tengd aðföng eða dragðu & slepptu úr leitarniðurstöðum hægra megin.
Heimildir & fylgigögn: Tengdu við Heimildaskrá (skýrslur, greinar, kort) og hlaðið upp Rafrænni skrá (myndir/PDF). Veldu sjálfgefna mynd fyrir yfirlit. Mundu að leyfa birtingu í rafræn skjöl ef myndin má sjást á ytri vef.
Birting: Stilltu Birta á ytri vef ef upplýsingar eiga að sjást opinberlega.
Vista: Smelltu á Vista reglulega, sérstaklega eftir að hnitum eða viðhengjum er bætt við.

Framsetning gagna

Ítarleg sýn – allir reitir og tengingar sýnilegar.
Töflusýn – bera saman fornleifaskrár
Kortasýn – sýnir staðsetningu minjasvæðis

Tengingar

Staðaskrá ⟷ Jörð: tengdu réttan stað/jörð.
Aðföng: fornleifar tengjast skráningunni og nýtast í nánari leit og útflutningi. Fyrir jarðir með mörgum fornleifum er algengt að nota hlaupandi númer undir viðkomandi jörð.
Rannsóknir (uppgröftur): ef skráning leiðir áfram í formlega rannsókn, stofna Fornleifarannsókn og halda tengingum.

Leit og útflutningur

Grunnleit fyrir hraðyfirlit; Nánari leit til að afmarka eftir minjaflokki, tegund, tímabili, sveitarfélagi, verkþætti o.fl.
Vísbendingar í leit: ófullnaðarorð (tillögur birtast), rökleit AND/OR/NOT.
Vistaðar leitir – sem einka eða opnar fyrir teyminu.
Dæmi: leita að Johnsen nr. (t.d. 231–89), rannsóknarnúmeri eða jörð.
Töflusýn: stilltu dálka/röðun og vistaðu sem sýn til endurnotkunar; XLS fylgir völdum dálkum og núverandi röðun.

Ábendingar

Notaðu Efnisorðaskrá til að tryggja samræmi (minjaflokkar, tegundir, verkþættir).
Skráðu hnit í ISN93 eða 2016 – kerfið afleitir í WGS84 fyrir kort/ytri vef.
Byrjaðu vítt í leit (svæði/árabil) og þrengdu síðan með síum.
Settu rannsóknarskýrslur í Heimildaskrá og tengdu – forðastu að geyma sem laus viðhengi.
Veldu 2–3 lykilmyndir fyrir birtingu

Algengar villur

Engar niðurstöður vegna virkra síua/vistaðra leita. Lausn: hreinsa og leita víðar.
Röng tegund – Fornleifaskráningu ruglað saman við Fornleifarannsókn. Lausn: staðfesta færslutegund í upphafi.
Hnit vantar eða í röngu sniði. Lausn: skrá í ISN93 eða 2016 og yfirfara í Kortasýn.
Ótengdar heimildir/myndir eða vantar lýsigögn. Lausn: tengja Heimildaskrá og Rafræn gögn, bæta við myndatexta/ljósmyndara/höfundarrétti og stilla sjálfgefna mynd.
Óljósar merkingar í stöðureitum (t.d. „meðtekið“). Lausn: samræma orðalag og þýðingar.
Skrásetjari vs. Skráð af – hlutverk ruglast. Lausn: fylla báða reiti samkvæmt hlutverkum.
Ekki vista eftir breytingar. Lausn: vista reglulega.

Gátlisti

Eru heiti, tegund, tímabil og staður skráð?
Eru hnit komin inn og staðfest í Kortasýn?
Eru tengd aðföng (fornleifar) bætt við ef við á?
Eru heimildir og myndir/PDF tengd og rétt merkt?
Er birting stillt og búið að vista?

Sjá einnig

Leit í fornleifarannsóknum og -skráningu – grunnaðferðir, síur og Efnisorðaskrá.
Fornleifarannsóknir – skráning og vinnsla.
Staðaskrá – hnit, tengingar og kort.
Aðföng – fundir, lög (contexts) og efni/tækni.
Heimildaskrá – skýrslur, kort og útgáfur tengdar skráningum.
Búa til og vista sérsniðnar töflur / Flytja út gögn.